Kronika Oliwska
określ rok:
2025
2025-07-01
Data 1 lipca jest dla Oliwy ważna w kontekście jej przyłączenia do Gdańska. Stało się to w roku 1926, a oprócz Oliwy wcielono także Jelitkowo, Przymorze, VII Dwór oraz Żabiankę. Były to tereny dawniej należące do cystersów. Co ciekawe, odbyło się to pod adresem, który dzisiaj znamy jako Oliwski Ratusz Kultury. Nazwa bowiem nie jest przypadkiem. W tamtym czasie w budynku znajdował się właśnie ratusz, w którym obradowano i podejmowano decyzje administracyjne dotyczące naszej Oliwy.
2025-07-02
Dziś data wyjątkowa dla Oliwy. 2 lipca 1186 roku z Kołbacza przybył konwent z opatem Dithardem, co odbyło się zgodnie z dokumentem fundacyjnym z marca tego samego roku podpisanym przez księcia Sambora I. Potwierdza ją także dokument z 1277 roku wystawiony przez księcia Mściwoja II. To wydarzenie oznaczało, że Oliwa zaczęła się rozwijać jako filia opactwa w Kołbaczu z dalszą linią duńskiego Esrum i francuskiego Clairvaux.
2025-07-03
Dzisiaj w Oliwie Dzień Kaszubski. To część Letniego Jarmarku Etnograficznego, który odbywa się cyklicznie każdego lata w ogrodzie przed Oddziałem Etnografii Muzeum Narodowego przy Cystersów 19. Dzień Kaszubski to wspaniała okazja do zapoznania się z kulturą tego regionu, sztuką ludową, zakupu rękodzieła i lokalnych przysmaków.
2025-07-04
Galeria Sztuki Nowy Warzywniak zaprasza dzisiaj o godz. 18:00 na wernisaż wystawy fotografii Marii Laskowskiej "Miasto, czyli miejsce". To wizualna opowieść o mieście, a sama artystka mówi, że inspiracji poszukuje w sztuce abstrakcji czy surrealizmu. M.Laskowska: "Fotografuję miasto, ale opowiadam o emocjach, zanurzam się we wspomnieniach." Wystawa potrwa do 30 lipca. Wstęp wolny! Pamiętajcie: sztuka współczesna to świadectwo naszego bycia tu i teraz. Skonfrontujcie swoje przemyślenia o świecie ze spojrzeniem artystki.
2025-07-05
Spacerując po parku oliwskim z pewnością zerkacie czasem na dwa monumentalne posągi stojące przed Stawem Łabędzim, naprzeciwko południowej fasady Pałacu Opatów. To książęta Świętopełk II i Mściwoj II, obaj związani z początkami naszej Oliwy. Wyrzeźbił je znakomity artysta Alfons Łosowski, a ustawiono je właśnie w lipcu 1967 roku.
2025-07-06
Czy wiecie, że obecna kawiarnia "Delfin" w 1939 roku była kinem o nazwie "Roxy"? Po wojnie przemianowano je na "Polonię", a pierwszy seans miał miejsce właśnie 6 lipca 1945 roku, a był to tak zwany poranek "Nikt nic nie wie". Nazwę "Delfin" nadano dopiero w 1952 roku. Warto przytoczyć kilka wspomnień (cała ich masa znajduje się na stronie www.gdanskstrefa.com/kino-delfin). "Raz jak tramwaj przejechał to się cały rząd krzesełek przewrócił... hahaha... niezapomniane!". "Niezapomniane tramwajowe efekty specjalne". "Pianino było częścią wyposażenia tego kina". "Pamiętam, byłam tam na filmie długometrażowym "Colargol w kosmosie". Takie przeżycie, że do dzisiaj pamiętam".
2025-07-07
Król jedzie! Kiedy Gdańsk odwiedzali królowie Rzeczpospolitej funkcję Sali Tronowej pełniła Wielka Sala Wety, dzisiaj muzealne wnętrze z odtworzonymi współcześnie wizerunkami władców naszego kraju. Królowie odwiedzali także Oliwę, o czym nasza kronika niejednokrotnie wspominała. Historię królewskich wizyt opowiedzieli kuratorzy wystawy, której wernisaż odbył się 7 lipca 2018 roku. Wydarzeniem towarzyszącym był V Światowy Zjazd Gdańszczan. Czy macie wspomnienia związane z wystawą lub chcielibyście podzielić się refleksją na temat królewskich wizyt? Zapraszamy do kontaktu.
2025-07-08
Trwa festiwal muzyki organowej. Kto jeszcze nie słuchał gry naszych wspaniałych organów o 5100 piszczałkach (!) niech pierwszy podąży dzisiaj do katedry. O godz. 20:00 zagra dla Państwa Bjoern O. Wiede wykonując m.in. utwory Bacha i Liszta. Ciekawe jest to, że na koniec nastąpi muzyczna improwizacja artysty.
2025-07-09
9 lipca 1922 roku uroczyście obchodzono powstanie pierwszej polskiej ochronki w Oliwie. Zorganizowano wówczas wystawę robótek dzieci oraz przedstawienie. Ochronka powstała rok wcześniej. Na jej działalność przeznaczono udostępnioną przez Franciszka Drzewieckiego przestrzeń w hotelu "Thierfelds, Vereinshaus Oliva" mieszczącym się przy dzisiejszej Grunwaldzkiej 534. Budynek częściowo spłonął podczas wojny.
2025-07-10
10 lipca 1626 roku to data kluczowa dla Oliwy. Tego dnia (a ponownie 15 sierpnia) teren opactwa oliwskiego został splądrowany przez Szwedów. Pełniący funkcję przeora Filip Adler zarządził budowę murów obronnych i rozbudował opactwo. Taką decyzję podjął prawdopodobnie z powodu wcześniejszego zrujnowania opactwa przez gdańszczan w 1577 roku. Będąc przeorem musiał zadbać o bezpieczeństwo i podniesienie klasztoru z ruiny. Niestety najazd Szwedów częściowo zniweczył jego plany uczynienia Oliwy bezpieczną. Zniszczenia były spore.
2025-07-11
Dzisiaj o godz. 19:00 Oliwski Ratusz Kultury zabrzmi polskimi standardami muzycznymi. Wyjątkowy koncert Polskie Standardy: Szpilman - Wars - Komeda - Krajewski w wykonaniu znakomitych muzyków, w tym członków legendarnego zespołu RAMA 111 przeniesie słuchaczy z świat dźwięków minionych dekad. Zagrają Jan Rejnowicz - instrumenty klawiszowe, Piotr Nadolski - fortepian, trąbka, akordeon i flugelhorn oraz Romuald "Mały" Sławiński - wokal i gitara. Wydarzenie biletowane. Informacje na stronie: https://kbq.pl/167192 oraz pod nr tel: 519166301.
2025-07-12
Serdecznie przypominamy, że dzisiaj oraz w każdą niedzielę w Oliwie odbywa się Pchli Targ. Jego ideą jest sprzedawanie rzeczy, które zalegają w naszych domach. Za niewielkie pieniądze podarujecie nowy dom przedmiotom używanym, niechcianym, niepotrzebnym. Bo przecież może się okazać, że dla Was będą to przedmioty wymarzone!
2025-07-13
W dniu 13 lipca 1777 roku opat Józef Jacek Rybiński gościł w klasztorze podróżnika i astronoma Johanna Bernoulli. Ten opisał później w swoim pamiętniku dekorację wnętrz pałacu opackiego. To prawdziwy klejnot z okresu rokoka. Projekt powierzono Efraimowi Szregerowi, który na miejscu starego pałacu i z wykorzystaniem pewnych jego elementów stworzył rokokową architekturę z symetrycznym podziałem okien i drzwi oraz pięknymi wnętrzami. Warto przyjrzeć się sztukateriom w dawnym Salonie Muzycznym czy ornamentom zdobiącym południową fasadę pałacu.
2025-07-14
Kochani, dzisiaj Światowy Dzień Szympansa, zatem może do ZOO? Oliwski Ogród Zoologiczny zaprasza przez całe lato w godzinach 9:00 - 19:00.
2025-07-15
Jakie było Wasze pierwsze słowo? Założymy się, że nikt nie przebije pana Aleksandra, który podzielił się z nami takim uroczym wspomnieniem: "Nazywam się Aleksander. Od urodzenia mieszkam w Oliwie. Jestem rdzennym mieszkańcem tej niezwykłej dzielnicy. Kiedy dzieci są małe, uczą się pierwszych słów od rodziców. „Powiedz: ma-ma.” „Powiedz: ta-ta.” To piękna, świecka tradycja. Wiem coś o tym ,sam jestem tatą. U mnie było jednak inaczej. Moje pierwsze słowo nie brzmiało „mama” ani „tata”. Moim pierwszym słowem było: „O-L-I-W-A.”
2025-07-16
Dzisiaj o godz. 18:00 "Książka i Wino", oliwska księgarnio-kawiarnia serdecznie zaprasza na spotkanie z Sandrą Jasionowską-Kuryło. Tom poezji o tajemniczym tytule "F41" będzie dostępny na miejscu. Wydarzenie bezpłatne.
2025-07-17
Tego dnia w 2022 roku w Oliwskim Ratuszu Kultury obejrzałam rzeźby Bente Kluge. Oto, co zapisałam w dzienniku: "Dzieło z kamienia przedstawiające głowę konia jest najlepsze w tym wielokulturowym chaosie. Tak, wiem, dowiedziałam się, w jak wielu kulturach zakorzeniona jest Bente, ale trochę się pogubiłam. Totemy, sztuka inspirowana kulturą wikińską, może nawet gargulcami ze średniowiecznych katedr francuskich lub niemieckich... Pójdę jeszcze raz. Tymczasem w głowie została mi kamienna rzeźba głowy konia umocowanej na postumencie z trzema malutkimi konikami, stojącymi jeden za drugim na tej głowie. Są odlane z brązu. Myślę, że można byłoby zrobić tę wystawę inaczej, całkowicie wokół tej głowy konia. Anna
2025-07-18
W Oliwie polska reprezentacja w szermierce zdobyła dwa złote medale w mistrzostwach świata w 1963 roku. Odbyły się one w hali sportowej Studium Nauczycielskiego Wychowania Fizycznego (dzisiaj AWF) w dniach 17-18 lipca. Czy ktoś z Państwa pamięta takie wydarzenie? Czy Oliwa szermierką stoi?
2025-07-19
19 lipca 1734 roku Oliwę po raz ostatni odwiedził polski król. Był to August III Sas, który przybył tego dnia i pozostał w opactwie przez dziesięć dni. To tutaj przyjmował delegację z Gdańska proszącą o przybycie do miasta, by odebrać hołd od mieszczan. Król odrzucił zaproszenie, bowiem gdańszczanie prosili o 50-osobowy orszak, co władca uznał za obelżywą propozycję. Wszak nie do pomyślenia było, by mieszczanie dyktowali królowi ile osób ma mu towarzyszyć. August III udał się z Oliwy bezpośrednio do Drezna.
2025-07-20
Nasza Oliwa to także szpital. Codziennie dziesiątki pacjentów z całego województwa potrzebują pomocy, a ich wspomnienia związane z tym miejscem nie zawsze są tymi, które chce się świętować. Mimo to mamy takie wydarzenia, które warto pamiętać. 20 lipca 1976 roku dla szpitala dziecięcego przy ulicy Polanki przekazano nowy budynek ze 160 łóżkami. Nie chcemy, żeby dzieci chorowały. Ale jeśli potrzebują pomocy, cieszmy się, że mamy dla nich miejsca.
2025-07-21
21 lipca 1945 roku oddano do użytku linię tramwajową na odcinku Oliwa-Wrzeszcz. Wydarzenie szczęśliwe, ale miało miejsce z powodu zawalonego podczas wojny wiaduktu kolejowego na linii Wrzeszcz-Kokoszki.
2025-07-22
Oliwa wydaje się być miejscem z ogromnym zagęszczeniem fotografów. Prawdopodobnie nasza dzielnica wyzwala energię twórczą, a malownicze zakątki z historią prawie pozują do zdjęć. Marzy nam się cykl fotografii z Oliwy inspirowanych dziełami jakiegoś znanego malarza. Dzisiaj, czyli 22 lipca swoje urodziny obchodziłby Edward Hopper, obserwator codzienności oraz samotności ludzi i miejsc. Czy ktoś z fotografów mógłby spojrzeć przez swój obiektyw kadrując zdjęcie tak, jak obrazy kadrował Hopper?
2025-07-23
Czy są tu miłośnicy poezji Rilkego? Z nim związana jest historia z dnia 23 lipca 1898 roku. Poeta wspólnie ze swoją przyjaciółką Lou Andreas-Salomé w parku, "w okolonej bukami altanie - jak opisał w swoim dzienniku - obmyślali zakończenie dla jednego z wierszy. Tablicę upamiętniającą to wydarzenie odsłonięto w altanie w 2016 roku. Wiersz w przekładzie Adama Pomorskiego: "Spójrz jak się wciąż ociąga życie, / nim się odmieni. Słońca w ciszy / były jak wielki śpiew w zenicie. / I wtem po zboczach szmer: słyszycie? - / i tylko lęk ci towarzyszy".
2025-07-24
Oliwa bywa także "gwiazdą" programów telewizyjnych. Dnia 24 lipca 2007 roku Telewizja Gdańsk nadała krótką migawkę o naszej dzielnicy :) Zabawne? Może tak, ale podzielcie się innymi wieściami o sławie Oliwy i oliwian!
2025-07-25
25 lipca, czyli w dzień św. Jakuba po kilkuletnim remoncie w 1979 roku odprawiono uroczystą mszę z okazji przypadającego na tę datę odpustu. Kościół odmalowano dziękiwspółpracy z firmą jednego z parafian, pana Stanisława Lange.
2025-07-26
Dzisiaj dzień św. Anny. Zgodnie z tradycją, Anna urodziła Marię w wieku 45 lat. Joachim, jej mąż udał się na pustynię by pościć i prosić Boga o odpowiedź na pytanie, czemu nie został obdarzony potomstwem. W tym samym czasie Anna modliła się czekając na powrót męża, który nie powiedział jej, że odchodzi. Po długim okresie separacji małżonkowie spotkali się przy Złotej Bramie Jerozolimy, pocałowali się i tym pocałunkiem poczęli Marię. Oliwskie kościoły tego dnia na każdej mszy wspominają św. Annę. Jej wizerunek był (i chyba nadal jest) uwieczniany umysłami i pędzlami setek artystów.
2025-07-27
Oliwianie mniej znani, ale niezapomniani. W piątek 27 lipca 1945 roku zmarł dziennikarz i literat Fritz Jaenicke. Pochowano go na cmentarzu oliwskim. W latach trzydziestych przy współudziale emeryta Franza Poguttke tworzył popularne felietony publikowane w "Danziger Neuste Nachrichten".
2025-07-28
28 lipca 1998 roku zmarł Zbigniew Herbert. Mistrz słowa i mistrz treści w krótkich zdaniach. W 2008 roku Uniwersytet Gdański uczcił poetę, który przez pewien czas prowadził zajęcia fakultatywne na naszej uczelni. Wydano monety okolicznościowe, a na budynku Biblioteki Głównej UG odsłonięto pamiątkową tablicę z wierszem "Czarnofigurowe dzieło Eksekiasa".
2025-07-29
W ostatnich latach triumfy święcą wystawy immersyjne. Jedną z najbardziej popularnych jest ta prezentująca malarstwo Vincenta van Gogha. Zapewne i w Oliwie są miłośnicy jego twórczości. Taką z pewnością jest pani Ania, która jeszcze w czerwcu pijąc kawę przy oliwskiej palmiarni kończyła czytać "Listy do brata" van Gogha w swoim czytniku w oprawie z motywem kwitnącego migdałowca. Czy wiecie, że Vincent van Gogh zmarł właśnie 29 lipca 1890 roku? Oliwa pełna jest sztuki, artystów i ludzi pamiętających o ważnych rocznicach. Pozdrawiamy każdego, kto lubi sztukę.
2025-07-30
Z cyklu "Wizyty królewskie": 30 lipca 1552 roku przejażdżkę konną po Oliwie zrobił sobie król Zygmunt August. Nie wstąpił do klasztoru, prawdopodobnie dlatego, że opatem był wówczas niechlubnie zapisany w dziejach Lampert Schlief. Opat podobno traktował posiadłości cysterskie jak swoją własność. Według Franciszka Mamuszki "marnotrawił je i wyprzedawał".
2025-07-31
W naszej kronice często opieramy się na książkach Franciszka Mamuszki, Jerzego Stankiewicza i Macieja Kilarskiego. Ci trzej panowie wydali także wspólną publikację pt. "Oliwa". Jej druk zakończono w lipcu 1957 roku.